ΤΟ ΠΑΜΕ, Η ΑΠΕΡΓΙΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ

Του ΑΝΔΡΕΑ ΖΑΦΕΙΡΗ*

« Φυσιοδίφης περιπλανώμενος εις χωρίον του Γράμμου, εσυνάντησε είς κώμην Πυρσογιάννης, γέροντα διασχίζοντα δασικήν έκτασιν. Ερωτηθείς ο γέρων εάν η αρκούδα τίκτει ωά ή νεογνά , ηπήντησεν: η αρκούδα τίκτει και ωά και νεογνά»

Η στάση της ηγεσίας του ΠΑΜΕ και του ΚΚΕ , σε σχέση με την απεργία διαρκείας των εκπαιδευτικών, έχει δημιουργήσει σε άλλους έκπληξη και σε άλλους σύγχυση.

Από τις 25 Απριλίου, που ανακοινώθηκαν τα μέτρα του πολυνομοσχεδίου, που οδηγούσαν ουσιαστικά σε απόλυση χιλιάδες, ιδιαίτερα νέους, εκπαιδευτικούς, έως και τις 30 Απριλίου που συνεδρίασε για πρώτη φορά το Δ.Σ. της ΟΛΜΕ , το ΠΑΜΕ εκπαιδευτικών τήρησε απόλυτη «σιγή ασυρμάτου». Ούτε μια ανακοίνωση για 5 ημέρες. Χαμηλά αντανακλαστικά ή δυσκολία εκπόνησης «γραμμής» , όταν ήταν ηλίου φαεινότερον , ότι το βασικό επίδικο των κινητοποιήσεων θα ήταν η απεργία ή όχι στις εξετάσεις;

(Στην κοινή σύσκεψη ΣΥΝΕΚ και Παρεμβάσεων , που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 29 Απριλίου, με σκοπό να καθορίσει μια κοινή στάση των δυνάμεων της εκπαιδευτικής αριστεράς, το ΠΑΜΕ, αν και προσκλήθηκε δεν ήρθε, χωρίς αυτό βέβαια να συνιστά ανακολουθία με την όλη προηγούμενη στάση του στο θέμα των συμμαχιών και του μετώπου.)

Στο Δ.Σ. της 30/4 η πρότασή τους και τυπικά αλλά και ουσιαστικά κινήθηκε έξω από τη λογική της στήριξης απεργιακών κινητοποιήσεων στη περίοδο των εξετάσεων. Παρ όλο που   δήλωναν « ότι δεν είναι αντίθετοι σε καμιά μορφή πάλης και ως εκ τούτου δεν είναι αντίθετοι ούτε με την απεργία στις εξετάσεις,», οι όροι και οι προϋποθέσεις που έβαζαν , καθιστούσαν μια τέτοια εξέλιξη αδύνατη και γι αυτό κατέληγαν στην εκτίμηση ότι μια τέτοια επιλογή θα « … Πρόκειται για καθαρό τυχοδιωκτισμό.»

Στη συνέχεια ακολούθησαν οι γνωστές δηλώσεις του Ν.Σοφιανού, μέλους του Π.Γ. . σύμφωνα με τον Ν.Σοφιανό,

«Στην ΟΛΜΕ, οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ ήταν οι μόνοι που είναι αντίθετοι σε απεργία στις πανελλαδικές εξετάσεις. Οι μόνοι! Ο πρόεδρος της ΟΛΜΕ είναι από τη ΝΔ. ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και Παρεμβάσεις, πριμοδοτούν τη λογική ‘απεργία στις εξετάσεις’. Όλοι μαζί! Αυτή είναι η αλήθεια. Όλοι μαζί. Εμείς λέμε ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι εξετάσεις οι πανελλαδικές σαν μέσο εκβιασμού της κυβέρνησης.»

Στην επόμενη συνεδρίαση του Δ.Σ. της   ΟΛΜΕ το ΠΑΜΕ επανήλθε με την πρόταση για 48ωρη απεργία στις 14 και 15 Μαΐου, στην πορεία της συνεδρίασης όμως τροποποίησε την πρότασή του και πρότεινε απεργία στις 16 και 17 Μαΐου. (Η 17η είναι η πρώτη μέρα των πανελλαδικών). ΣΥΝΕΚ και Παρεμβάσεις στήριξαν την πρόταση του ΠΑΜΕ, που δεν πλειοψήφησε. Πέρα από το καταρχήν θετικό γεγονός ότι και οι τρείς συνδικαλιστικές παρατάξεις της αριστεράς στήριξαν από κοινού μια πρόταση , σε μια τόσο σημαντική συγκυρία, το ερώτημα μένει να απαντηθεί; Τι άλλαξε το μεσημέρι της Πέμπτης και πρότεινε το ΠΑΜΕ απεργία στις εξετάσεις , παρ όλο που δεν είχαν εκπληρωθεί οι όροι και οι προϋποθέσεις, που, σύμφωνα με το ΠΑΜΕ, θα την καθιστούσαν μια «τυχοδιωκτική ενέργεια»;( Και με δεδομένη τη δημόσια αρνητική τοποθέτηση ενός, όχι οποιαδήποτε στελέχους, αλλά μέλους του Π.Γ.)

Το ΠΑΜΕ κάνει δύο σωστές διαπιστώσεις. Διαπιστώσεις όμως που επισημαίνουν και άλλες πολιτικοσυνδικαλιστικές δυνάμεις της αριστεράς. Όμως απαντά και στις δύο με λάθος τρόπο.

Διαπίστωση πρώτη:Η απεργία στις εξετάσεις απαιτεί διευρυμένες κοινωνικές συμμαχίες. Βέβαια εδώ θα μπορούσε κάποιος να έχει την εξής ένσταση: το ΚΚΕ , μέχρι τώρα, και σε θεωρητικό αλλά και σε πρακτικό επίπεδο, αντιλαμβανόταν με ιδιαίτερα στενό τρόπο , τη συγκρότηση των συμμαχιών: ΠΑΜΕ, ΜΑΣ, ΠΑΣΥ κλπ , αποτελούσαν τον κορμό της μετωπικής του αντίληψης. Αλλά ας προσπεράσουμε την ένσταση και ας σταθούμε στην ουσία της λογικής: όντως δεν έγιναν το προηγούμενο διάστημα οι κινήσεις εκείνες που θα έχτιζαν τις προϋποθέσεις (από λάθος ιεραρχήσεις, από λάθος εκτιμήσεις, από..από) μιας ευρύτερης κοινωνικής συμμαχίας. Όμως οι κοινωνικές συμμαχίες χτίζονται κυρίως στην κίνηση της ταξικής πάλης. Ένας κλάδος σε κινητοποίηση θα οικοδομήσει ή όχι κοινωνικές συμμαχίες. Ένας κλάδος που έμπρακτα θα αποδείξει την αγωνιστική του στάση , έχει τις προϋποθέσεις για να αποτελέσει τον κορμό ενός μεγάλου εργατικού , λαϊκού ,κοινωνικού μετώπου αντίστασης και ανατροπής. Αυτό που κάποιοι ονομάζουν κοινωνικό αυτοματισμό, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια μιντιακά κατασκευασμένη πραγματικότητα, που δεν εδράζεται σε καμία υλική βάση και αυτό τον καθιστά εξαιρετικά ασταθή. Την απεργία στις εξετάσεις δεν την επέλεξε το συνδικαλιστικό κίνημα. Την επέβαλε η κυβέρνηση. Κανένα συνδικάτο δεν μπορεί να αποδεχτεί την απόλυση 15.000 μελών του. Και μπροστά σε αυτό το επιχείρημα όλα τα υπόλοιπα υπαρκτά και σοβαρά αντεπιχειρήματα (ηθικά, παιδαγωγικά, πολιτικά, συνδικαλιστικά) στέκουν αμήχανα.

Διαπίστωση δεύτερη: μήπως η κυβέρνηση αξιοποιήσει την απεργία για να δώσει ένα συντριπτικό χτύπημα στο συνδικαλιστικό κίνημα. Είναι ίσως και η πιο επίμαχη ανάλυση. Βρισκόμαστε άραγε μπροστά σε ένα νέο 1984-85, όταν η Μ. Θάτσερ , μέσω της απεργίας των ανθρακωρύχων, έδωσε ένα ισχυρό πλήγμα στα εργατικά συνδικάτα; Μάλλον οι ιστορικοί παραλληλισμοί δεν φαίνονται να επιβεβαιώνονται. Στην Μ.Βρεττανία η κυβέρνηση επέλεξε μια μακροχρόνια σύγκρουση και τη σταδιακή εξάντληση των συνδικάτων. Σήμερα η συγκυβέρνηση επιλέγει το δρόμο της άμεσης επιστράτευσης, καταστρατηγώντας οποιαδήποτε συνταγματικό δίκαιο. Η πολιτική της Σιδηράς Πυγμής αποτελεί βασικό διαπιστευτήριο της εσωτερικής τρόικα. Και το παραμικρό ρήγμα σε αυτή την εικόνα θα αποτελούσε μεγάλο πολιτικό πλήγμα για την κυβέρνηση και ένα ρίσκο που δύσκολα θα μπορούσε να διαχειριστεί.

Με αυτό το δεδομένο και με ειλημμένη την απόφαση της συγκυβέρνησης για επιστράτευση, ο συνδικαλιστικός χρόνος ήταν συγκεκριμένος ποιοτικά και πολύ περιορισμένος. Και αυτό τα ειδικό χαρακτηριστικά είναι που καθιστoύσαν –επιπλέον- μονόδρομο την απεργία διαρκείας.

Η επιστράτευση ήταν άραγε μια παγίδα , μέσα στην οποία τεχνηέντως σύρθηκε το συνδικαλιστικό κίνημα; Θα μπορούσε ίσως να επιλεγεί κάποια άλλη μορφή;(π.χ. απεργία στις ενδοσχολικές) , χωρίς να θιγούν οι εξετάσεις;

Κατ αρχήν είναι δύσκολο να προβλέψεις εάν δεν είχε επιλεγεί η επιστράτευση και γι αυτές τις μορφές. Αλλά ακόμη και εάν δεν είχε επιλεγεί η επιστράτευση, η συγκεκριμένη μορφή θα είχε ελάχιστη συμμετοχή και θα δημιουργούσε ακόμη μεγαλύτερη απαξίωση του συνδικαλιστικού κινήματος στη συνείδηση των εργαζομένων. Και ο ερχόμενος Σεπτέμβρης θα ήταν ένα τοπίο νεκρικής σιγής και υποταγής.

Ήταν τελικά η επιστράτευση μια win win επιλογή της συγκυβέρνησης; Σίγουρα όχι. Ακόμη και εάν εμφανίσει ελάχιστα επικοινωνιακά ή και δημοσκοπικά οφέλη η επιλογή αυτή υποσκάπτει ακόμη περισσότερο την ήδη σαθρή, κοινωνική βάση της Κυβέρνησης. Το άγχος μήπως αποτελέσει η συγκεκριμένη αφορμή την σπίθα που θα βάλει φωτιά στον κάμπο, είναι έκδηλη στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Η πολιτική της Σιδερένιας Πυγμής δεν μπορεί να εφαρμόζεται επ αόριστον χωρίς , έστω και μια ελάχιστη πολιτική παροχών και άρα οικοδόμησης κοινωνικών συμμαχιών. Ακόμη και η χούντα μοίραζε άδειες ταξί.

Μπροστά σε όλες τις δυνάμεις της εκπαιδευτικής αριστεράς,(στις οποίες εμείς θα συνεχίσουμε να απευθυνόμαστε για κοινή δράση) σε όλο το εργατικό κίνημα αλλά και τα πολιτικά υποκείμενα που αναφέρονται στις δυνάμεις της εργασίας, μπαίνει το κρίσιμο ερώτημα της απάντησης-και πως- στην επιστράτευση. Κάτι τέτοιο ξεφεύγει από τα όρια του συγκεκριμένου κειμένου. Όμως το ζήτημα της κυβερνητικής καταστολής και της ανάγκης οικοδόμησης ενός ταξικού, κοινωνικού και πολιτικού μετώπου για τα δημοκρατικά δικαιώματα θα αποτελέσει κρίσιμο σημείο συνάντησης , μπροστά σε μια πολιτική περίοδο που θα εμφανίζονται όλο και περισσότερο φαινόμενα φασιστικοποίησης και εκτροπής.

*Ο Ζαφείρης Ανδρέας είναι μέλος της γραμματείας των ΣΥΝΕΚ